Απόψεις

Ο σύντροφός σου ή ένας φίλος σου κάνει κάτι που σε ενοχλεί και σε πληγώνει. Κι όμως δε λες τίποτα. Κάνεις υπομονή. Και σκας. Βλέπεις κάποιον σε ένα μπαρ, στο μετρό ή στο γραφείο και θέλεις να του μιλήσεις. Κι όμως παραμένεις σιωπηλός και μετά κατηγορείς τον εαυτό σου για τη δειλία σου.

Γιατί συμβαίνει αυτό; Γιατί δεν μιλάς να υπερασπιστείς τα θέλω σου;

Με μια λέξη: Φοβάσαι. Τι θα γίνει αν μιλήσω; Κι αν με αποπάρει; Αν δε με καταλάβει; Αν με απορρίψει; Αν σκεφτεί κάτι άσχημο για μένα;

Νιώθεις έντονη δυσφορία. Κάτι να σε πνίγει και να σε ακινητοποιεί. Και όπως αναφέρω στα βιβλία μου, το μαθηματικό αξίωμα που διέπει τις ανθρώπινες συμπεριφορές είναι:

Έντονο Συναίσθημα = Παιδικό Ερέθισμα

Δηλαδή, ένα συναίσθημα που κουβαλάς από την παιδική σου ηλικία ενεργοποιείται εκείνη τη στιγμή μέσα σου. Κάνεις σαν παιδί.

Γιατί το λέω αυτό;

Μια ιστορία θα σας πω

Για να εξηγήσω τι παθαίνεις, θα διηγηθώ μια ιστορία.

Τις προάλλες είχα πάει σε ένα φιλικό σπίτι και ενώ παίζαμε όλοι στην αυλή της πολυκατοικίας, πέρασε η ώρα και έπρεπε να ανέβουμε επάνω. Η οικογένεια είχε τρία παιδιά και η μητέρα με τα δυο παιδιά είχαν μπει στο ασανσέρ για να ανέβουν στο σπίτι. Το μικρότερο παιδάκι, 3 ετών, ήταν έξω από την πόρτα του ασανσέρ, καθώς εκείνη τη στιγμή εμφανίστηκε ο πατέρας, ο οποίος πήγε στο υπόγειο.

«Θα έρθεις μαζί μας;» ρώτησε η μητέρα.

«Τον μπαμπά μου θέλω» είπε το παιδί.

Ο πατέρας κατέβαινε στο υπόγειο γιατί είχε να κάνει μια δουλειά.

Η μητέρα του είπε:

«Έλα μαζί μας, θα έρθει και ο μπαμπάς.»

«Αγάπη μου πήγαινε με τη μαμά» φωνάζει ο μπαμπάς. «Θα έρθω και εγώ»

«Τον μπαμπά μου θέλω» επέμεινε εκείνο έξω από το ασανσέρ.

«Εντάξει, όπως θέλεις» του λέει η μητέρα και κλείνει την πόρτα για να ανέβουν οι υπόλοιποι επάνω, οι οποίοι περίμεναν τόση ώρα στο ασανσέρ.

Εγώ στεκόμουν εκεί δίπλα και παρατηρούσα.

Με το που έκλεισε η πόρτα του ασανσέρ το παιδί πέφτει στο πάτωμα και ξεσπάει σε απίστευτα κλάματα. Όχι γκρίνια.

Κλάμα. Οδυρμός. Πόνος.

Τρέχει ο πατέρας, ανεβαίνει τα σκαλιά και το παίρνει αγκαλιά.

«Τη μαμά μου θέλω» λέει κλαίγοντας με λυγμούς το 3χρονο. Δυο λογάκια μετά, ο πατέρας ηρεμεί το παιδί και το παιδί αρχίζει και γελάει και πάλι και όλα καλά.

Τι συνέβη εδώ; Τη στιγμή που η μητέρα έκλεισε την πόρτα του ασανσέρ το παιδί πιθανώς ένιωσε απόρριψη / απώλεια και έπεσε στο πάτωμα και άρχισε να κλαίει. Δεν έχει τόσο σημασία το ακριβές συναίσθημα που ένιωσε, όσο ο ΚΑΘΟΛΙΚΟΣ τρόπος με τον οποίο το βίωσε.

Δηλαδή, από την πλευρά του παιδιού εκείνη τη στιγμή γκρεμίστηκε ο κόσμος του. Πόνεσε απίστευτα. Λίγα δευτερόλεπτα μετά γελούσε στην αγκαλιά του πατέρα του και ο κόσμος του ήταν και πάλι καθολικά υπέροχος.

Γιατί τα παιδιά έχουν μόνο δυο συναισθηματικές καταστάσεις:

1. Όλα είναι τέλεια.
2. Καταστράφηκαν όλα.

Άσπρο-Μαύρο.

Δεν υπάρχει γκρι.

Ο κόσμος των μικρών παιδιών καταστρέφεται όταν ο γονέας δεν τους δίνει την προσοχή που θέλουν και ο κόσμος τους λάμπει όταν ο γονέας τους δίνει προσοχή που ζητούν.

Η έκφραση: «Μαμά σε μισώ» μπορεί να δώσει χώρο στην έκφραση: «Είσαι η καλύτερη μαμά του κόσμου» μέσα σε λίγη μόνο ώρα.

Όλα ή τίποτα.

Πίσω στους μεγάλους

Έτσι είμαστε και πολλοί από εμάς που δυσκολευόμαστε να μιλήσουμε και να εκφραστούμε. Τη στιγμή που πρέπει να μιλήσουμε/διεκδικήσουμε, εκλαμβάνουμε μέσα μας την όποια “πιθανή” απόρριψη των δικών μας συναισθημάτων με την ίδια ένταση όπως το τρίχρονο παιδάκι.

Το ακινητοποιητικό συναίσθημα που βιώνουμε είναι ο υποσυνείδητος φόβος, ότι αν ο άλλος δεν καταλάβει την ανάγκη μας, θα πονέσουμε με την ίδια καθολική ένταση.

Προκειμένου να μιλήσουμε, η δύσκολη αλλά απελευθερωτική συνειδητοποίηση που καλούμαστε να κάνουμε είναι πως…..δεν είμαστε πλέον τριών ετών…

Το συναίσθημά μας εξακολουθεί να είναι το συναίσθημα του τρίχρονου εαυτού μας, αλλά εμείς έχουμε μεγαλώσει από τότε.

Πλέον, μια απόρριψη των συναισθημάτων μας, δεν πρόκειται να μας διαλύσει. Μπορεί για τον τρίχρονο εαυτό μας όλα μας τα συναισθήματα μας να είχαν ένταση 10, όμως είναι προνόμιο του ενήλικα να μπορεί να διακρίνει ότι μια άρνηση μπορεί να είναι δυσάρεστη μεν, αλλά θα την αντέξει δε. Ίσως έχει ένταση 6. Όχι 10.

Μπορεί αν όταν παραπονεθεί και δεν τον καταλάβει ο σύντροφός του να ενοχληθεί, αλλά θα πονέσει σε βαθμό 7. Δεν θα βιώσει την καθολική απόρριψη του 10. Θα το αντέξει.

Είναι προνόμιο των ενηλίκων να μπορούν να διαχειρίζονται μια διαμάχη, ή μια απορριπτική γκριμάτσα ή μια έκφραση αποδοκιμασίας στο πρόσωπο ενός σημαντικού άλλου.

Κατά συνέπεια δεν χρειάζεται να κάνουμε τα πάντα για να αποφύγουμε να στεναχωρήσουμε κάποιον, όπως κάναμε τα πάντα για πάρουμε την προσοχή των γονιών μας ή για να μην τους στεναχωρήσουμε όταν ήμασταν μικροί.

Ενηλικίωση είναι η συνειδητοποίηση πως στο παρόν μας μπορούμε να επιβιώσουμε ψυχικά αν δυσαρεστήσουμε έναν κοντινό μας άνθρωπο ή αν ματαιωθεί μια επιθυμία μας.

Ο τρίχρονος εαυτός μας δεν μπορούσε. Κατέρρεε και ανασταίνονταν κάθε στιγμή. Εμείς μπορούμε.

Ο ενήλικας έχει τη δυνατότητα να είναι πιο σταθερός συναισθηματικά. Το τρίχρονο δεν την έχει. Ένα «Όχι» δεν μας συντρίβει πια. Μια απογοήτευση, δεν είναι καθοριστική για την ύπαρξή μας. Δεν είναι καθολική.

Θέλει δουλειά

Όσο και να ακούγεται απλό αυτό στη θεωρία, στην πράξη μπορεί να είναι ένα ιδιαίτερα δύσκολο επίτευγμα.

Δυστυχώς πολλοί από εμάς δεν είχαμε τη στήριξη που ήταν απαραίτητη για να εδραιώσουμε την ικανότητά μας να διαχειριζόμαστε μια άρνηση, όταν το είχαμε ανάγκη. Συνεπώς αντιδρούμε ακόμα με τον ίδιο τρόμο μπροστά σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Δεν είμαστε ψυχικά ενήλικες. Κι ας είμαστε 20, 30, 40, 60 ή 80 ετών.

Χρειάζεται δουλειά με τον εαυτό μας, συχνά με τη βοήθεια ενός ειδικού, για να δούμε σε ποιες περιπτώσεις αντιδρούμε μέσα από τον τρίχρονο εαυτό μας. Ο στόχος της δουλειάς είναι να συνειδητοποιήσουμε πως δεν υπάρχει μόνο το 0 ή το 10. Υπάρχουν και άλλες εντάσεις στα συναισθήματα. Εντάσεις του 4, του 5, του 7 που μπορεί να μην είναι ευχάριστες, αλλά είναι σαφώς διαχειρίσιμες.

Ο τρίχρονος εαυτός μας μάς προειδοποιεί. Τρομοκρατείται και ουρλιάζει: «Μην πεις τίποτα! Μη μιλάς! Θα διαλυθείς!»

Mπορούμε να σκύψουμε με στοργή επάνω του και να του πούμε: «Ξέρω ότι φοβάσαι. Και μεγαλώσαμε πια. Ό,τι και να γίνει μπορούμε να το διαχειριστούμε. Τώρα αντέχουμε. Είναι κρίμα να καταπιεζόμαστε. Θα μιλήσω!».

Ας δείξουμε συμπόνοια στον εαυτό μας. Δεν είναι εύκολο να είσαι άνθρωπος. Κανείς δε μεγάλωσε με τις ιδανικές συνθήκες που έχει ανάγκη ένας άνθρωπος.

Κατανοώντας αυτή την μικρή, αλλά τόσο σημαντική, λεπτομέρεια, θα κατορθώσουμε να πούμε αυτό που μας ενοχλεί. Θα καταφέρουμε να εκφράσουμε την αλήθεια που μας πνίγει και μας καίει. Θα σταματήσουμε να καταπιεζόμαστε. Ο φόβος που μας κρατάει δέσμιους δεν ανήκει στο παρόν μας. Ανήκει στο πολύ μακρινό παρελθόν μας.

Έτσι θα κάνουμε το σημαντικότερο βήμα για να ζήσουμε μια ζωή πιο αυθεντική, πιο γνήσια και πιο ελεύθερη.

Τη ζωή που κάθε ενήλικας ονειρεύεται και μπορεί να ζήσει!

Γράφει ο Δημήτρης Φλαμούρης
Ψυχολόγος και συγγραφέας του βιβλίου
“Το Παράδοξο Μονοπάτι προς το Νόημα της Ζωής”
Πηγή: https://dimitrisflamouris.com/giati-den-milao/

Προσέχοντας αρκετά την διατροφή μας το καλοκαίρι μπορούμε να διατηρήσουμε το βάρος μας σταθερό. Οι καλοκαιρινές διακοπές είναι μια εξαιρετική πρόβα συντήρησης. Σίγουρα θα φάμε κάτι παραπάνω ή κάτι διαφορετικό αλλά η παραπάνω κίνηση βοηθά για να το εξισορροπήσουμε. Οι ώρες στην παραλία, προσφέρονται για πολλών ειδών ασκήσεις και παιχνίδια.  Βόλεϊ στην παραλία, ρακέτες ακόμα και περπάτημα πάνω στην άμμο.  Το κολύμπι, οι περίπατοι, τα παιχνίδια στην παραλία, είναι πολύτιμοι σύμμαχοι στην προσπάθειά μας γιατί γυμνάζουν και σφίγγουν όλο το σώμα όπως την κοιλιά, το στήθος, την πλάτη, τα χέρια και όχι μόνο τα πόδια. Ας αξιοποιήσουμε την άνεση χρόνου και την απουσία ψυχολογικών πιέσεων, που προσφέρει η ξεγνοιασιά των διακοπών και ας έχουμε στο μυαλό μας μερικές απλές συμβουλές – τακτικές, ώστε τρώγοντας έξυπνα να μείνουμε σταθεροί στα κιλά μας.

Ορισμένες βασικές συμβουλές που μπορούμε να ακολουθήσουμε τη καλοκαιρινή περίοδο και ειδικότερα τη περίοδο των διακοπών είναι :

• Κρίνεται βασική η αυξημένη κατανάλωση νερού. Οι ανάγκες μας αυξάνονται λόγω της αύξησης της θερμοκρασίας και της αποβολής ηλεκτρολυτών μέσω του ιδρώτα. Αυτό μας οδηγεί σε διατάραξη της ισορροπίας των υγρών του σώματος με αποτέλεσμα τις αρνητικές επιπτώσεις στην σωματική και την ψυχική απόδοση. Κάποιες φορές η δίψα είναι καθυστερημένος δείκτης ενυδάτωσης, συνεπώς μην αμελείτε την κατανάλωσή του.
• Τροφή κλειδί στην καλοκαιρινή διατροφή είναι τα φρούτα. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι η φύση μας χαρίζει μεγάλη γκάμα ποικιλίας από ζουμερά φρούτα, τα οποία αποτελούν φυσική πηγή ζάχαρης και νερού. Εκμεταλλευτείτε λοιπόν αυτό το δώρο της φύσης χαρίζοντας στον οργανισμό σας ενυδάτωση, ενέργεια και κορεσμό μέχρι το επόμενο γεύμα.
• Η λήψη ενός καλού πρωινού είναι απαραίτητη – ακόμη και όταν ξυπνάμε πολύ πιο αργά απ΄ότι έχουμε συνηθίσει. Το πρωινό γεύμα είναι αυτό που ουσιαστικά θα «ξυπνήσει» το μεταβολισμό μας και θα μας δώσει ενέργεια για να ξεκινήσουμε την ημέρα μας.
• Οι ενδιάμεσες ώρες μεταξύ των γευμάτων. «Μην τρως ποτέ …… πεινασμένος». Είναι “οξύμωρο σχήμα” αλλά πέρα για πέρα αληθινό και πολύ πρακτικό, ώστε να τρώμε πάντα αυτό ακριβώς που χρειαζόμαστε και ποτέ περισσότερο. Χαρακτηριστικό των περισσότερων ανθρώπων είναι να καθυστερούν αυτή τη λήψη τροφής με αποτέλεσμα, όταν φτάνουμε στο μεσημεριανό μας γεύμα να τρώμε με τη λογική ότι “φάε όσο πιο γρήγορα μπορείς μην στο φάει άλλος” . Επομένως καλό είναι να εξασφαλίσουμε περίπου κάθε δύο ώρες μία φυσική πηγή “καυσίμου” για τον οργανισμό μας, όπως είναι τα φρούτα, ή ένα κρύο σάντουιτς, τα οποία μπορούμε να τα βρούμε και σε έναν περίπατο μας ή αν πάμε σε κάποια παραλία.
• Το κυρίως γεύμα  πρέπει να είναι ένα την ημέρα, ή το μεσημέρι ή το απόγευμα ή το βράδυ. Αυτό καλό είναι να περιλαμβάνει ένα πιάτο σαλάτα εποχής, που μπορεί να συνοδεύεται άλλοτε με ψάρι ή θαλασσινά, άλλοτε με κρέας ή κοτόπουλο και ίσως κάποιες φορές με ένα μικρό πιάτο (ένα πιάτο του φρούτου) από διάφορους μεζέδες που θα έχουμε παραγγείλει και θα υπάρχουν στο τραπέζι ή διαφορετικά 10 – 15 μπουκιές ή πιρουνιές από οτιδήποτε άλλο ζηλέψεις από το τραπέζι. Επίσης κάτι που μπορείς να κάνεις στα γεύματα είναι να κόβεις σε πολύ μικρές μπουκιές την τροφή σου, να τη μασάς πολύ καλά και άσε τους άλλους να αδειάσουν γρήγορα ότι υπάρχει στο τραπέζι, οπότε έτσι μπορεί να περάσεις και απαρατήρητος.
• Η θερμοκρασία μεγάλη, η δυσφορία έντονη και ακόμα εντονότερη όταν σηκωνόμαστε από το τραπέζι μόνο αν είναι αδύνατο να χωρέσει άλλη τροφή στο στομάχι μας. Αυτό το καταφέρνουμε τρώγοντας με ταχείς ρυθμούς και χωρίς να μασάμε καλά τη τροφή μας, φαινόμενο που αντιπροσωπεύει το 90% των Ελλήνων. Πρέπει λοιπόν, να τρώμε αργά, μασώντας πολύ καλά τη τροφή μας.
• Αποφύγετε τη ζάχαρη και τα προϊόντα που είναι πλούσια σε αυτή. Τις θερμίδες τις παίρνουμε όχι μόνο τρώγοντας αλλά και πίνοντας! Τα γλυκίσματα και τα παγωτά κυρίως τα υποψιαζόμαστε αλλά χειρότερη είναι η ζάχαρη που πίνουμε και δεν αντιλαμβανόμαστε όπως  τα αναψυκτικά, οι χυμοί φρούτων, τα παρασκευάσματα με παγωμένο τσάι που είναι πλούσια σε ζάχαρη και περιέχουν πολλές θερμίδες, ενώ η θρεπτική τους αξία σε βιταμίνες και μέταλλα είναι μηδενική. Η κατανάλωση αλκοολούχων ποτών με μέτρο. Είναι προτιμότερο να καταναλώσετε κάποιο κοκτέιλ ή ποτό με βάση τα φρούτα.

γράφει η Μυρτώ Μαρία Μυλωνά
διατροφολόγος και συγγραφέας του βιβλίου “Σούζυ Πάλλη Trosch”
Πηγή: https://www.myrtomylona.gr/diatrofh-kalokairinh-periodos/

«Κάθε εμπόδιο για καλό».
«Ευτυχώς, τελικά, που αρνήθηκε να βγει μαζί μου ραντεβού».
«Ό,τι και να γίνει θα με ωφελήσει».
«Για καλό δε μου πρότειναν υψηλότερη θέση».

Μήπως έχεις πει κάτι αντίστοιχο στον εαυτό σου, τελευταία;
Οι περισσότεροι από εμάς το κάνουμε, κατά καιρούς. Και είναι μια χαρά να είμαστε αισιόδοξοι και θετικοί.
Όμως, όπως αναφέρει η Αγνή Μαριακάκη, η θετική σκέψη έχει τη θέση της μόνο αφού διαχειριστείς τα συναισθήματά σου. Μόνο αφού τα δεις κατάματα και τα αντιμετωπίσεις.
Όχι πριν.
Ξέρεις γιατί;
Επειδή, αν για κάθε γεγονός που σου συμβαίνει λες ότι είναι για καλό και έχεις μόνο να κερδίσεις, συνομολογείς ότι μια ανώτερη δύναμη ορίζει τον κόσμο σου. Ό,τι και να κάνεις εσύ δε θα έχει σημασία, αφού πάντα θα επωφελείσαι.

Μη βιαστείς να διαφωνήσεις μαζί μου.
Καταλαβαίνω γιατί μπορεί να το κάνεις. Και δεν το κρίνω. Ίσως, θέλεις να διώξεις το άγχος από πάνω σου. Να πεις στον εαυτό σου ότι δεν έχασες, απλά πήρες μια μικρότερη νίκη.
Έχει κάποια λογική. Ωστόσο, με αυτό τον τρόπο δεν αναλαμβάνεις, πλήρως, την ευθύνη της ζωής σου. Άσε που όταν δε βιώνεις το αρνητικό συναίσθημα αυτό διευρύνεται μέσα σου. Και αργά ή γρήγορα θα εμφανιστεί.
Δεν προτείνω, λοιπόν, να μεμψιμοιρείς και να τα βλέπεις όλα αρνητικά. Το αντίθετο.
Πιστεύω, ακράδαντα, ότι μέσα από κάθε εμπόδιο, απόρριψη και αποτυχία μπορείς να βρεις ένα ή περισσότερα θετικά.
Και αυτό να κάνεις. Να μη μένεις στο γεγονός. Εξάλλου, στο γεγονός εσύ δίνεις χρώμα. Εσύ του δίνεις το πρόσημο.
Όμως, μπορείς να παραδεχθείς στον εαυτό σου ότι τα πράγματα δεν πήγαν, ακριβώς όπως σχεδίαζες. Και δεν υπάρχει κάποιο θέμα με αυτό. Αρκεί να το βιώσεις. Να μην πεις ψέματα, ότι δε σε νοιάζει. Γιατί για να το προσπάθησες, μάλλον, σε νοιάζει.

Ωστόσο, θα χρειαστεί να βάλεις και ένα χρονικό περιορισμό. Το χρονικό διάστημα που θα το «πενθήσεις». Αν δε βάλεις περιορισμό θα το σκέφτεσαι, συνεχώς.
Και μετά, να δεις πως θα συνεχίσεις. Θα προτείνεις ξανά στον άνθρωπο που σου αρέσει να βγείτε; Θα στείλεις, πάλι, το βιογραφικό σου στην εταιρεία που σε απέρριψε;
Αυτή την απάντηση δεν μπορώ να στη δώσω, εγώ. Θα χρειαστεί να αξιολογήσεις την περίσταση και να πράξεις ανάλογα.
Ότι κι αν αποφασίσεις μην ξεχάσεις να ρωτήσεις τον εαυτό σου: «Τι μου έμαθε αυτή η αποτυχία; Μπορώ να βρω κάτι θετικό στην κατάσταση;».
Και να θυμάσαι αυτό που έλεγε ο Henry Ford με τον πλέον εμφατικό τρόπο: «Μην εστιάζεις στα λάθη, αλλά στις λύσεις».

Νίκος Γιαννακόπουλος
PhD Candidate in Marketing – University of Piraeus
Public Speaking Coach – theSPEAKERS
και συγγραφέας των βιβλίων “Ταξίδι Δίχως Τέλος” και “Οι Τρεις Αποτυχίες”
Πηγή: https://thespeakers.gr/nea/i-pagida-tis-thetikis-skepsis/

Μια από της σημαντικότερες συμβουλές που υπάρχουν εκεί έξω είναι εκείνη του να ζεις στο τώρα. Πραγματικά δεν υπάρχει κάτι πιο όμορφο από το να ζεις την κάθε στιγμή με πλήρη επίγνωση της σημαντικότητάς της, χωρίς να μπορεί παρελθόν ή μέλλον να την επηρεάσουν. Πολλοί θεωρούν ότι αν καταφέρεις κάτι τέτοιο βρίσκεσαι ένα βήμα μακριά από τη φώτιση.

Από την άλλη, σίγουρα, ό,τι κάνεις στο κάθε “τώρα” σου είναι αυτό που θα επηρεάσει και το μέλλον σου. Είτε στο άμεσο μέλλον είτε μετά από κάποια χρόνια η δουλειά που κάνεις τώρα, θα φανεί. Και τότε θα είναι το “τώρα” σου. Αυτό ισχύει και για σήμερα. Οι περιστάσεις και ο κύκλος ανθρώπων που σε περιβάλλουν είναι αποτέλεσμα του παρελθοντικού “τώρα” που πλέον είναι τότε. Με λίγα λόγια πάντα στη ζωή η φράση «ό,τι σπείρεις θα θερίσεις» εφαρμόζεται πιστά.

Η φιλοσοφία του να ζεις στο τώρα όμως δεν είναι πλήρως ολοκληρωμένη κατά την άποψή μου. Δεν μπορείς να διαγράψεις παρελθόν είτε αυτό το βαφτίζεις κακό είτε καλό, δεν μπορείς να μην παίρνεις θάρρος αναγνωρίζοντας πως ένα πιο φωτεινό μέλλον θα έρθει σύντομα. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι πρέπει να εθελοτυφλείς, ζώντας μόνο μέσα από αναμνήσεις, καθώς οι καλές μέρες πέρασαν, ή να προσκολληθείς τόσο σε μια ζωή που ονειρεύεσαι για το μέλλον, αδιαφορώντας για ότι έχει νόημα στη ζωή σου εδώ και τώρα.

Παρελθόν, παρόν και μέλλον είναι αλληλοσυνδεόμενες έννοιες. Μην προσπαθείς να αποβάλεις κάποια από τη ζωή σου. Απλά χρειάζεται να καταφέρεις να δίνεις την απαραίτητη σημασία μόνο στα κομμάτια που πραγματικά έχουν κάτι να σου προσφέρουν στο τώρα. Δεν χρειάζεται ούτε να ξεχάσεις από πού ξεκίνησες, ούτε να σταματήσεις να ονειρεύεσαι.

Είναι πολύ σημαντικό να σταματάς και να κοιτάς πίσω πού και πού. Δεν θα σου πω την κλασσική συμβουλή “κράτα μόνο τα καλά”. Σκοπός δεν είναι να ζούμε τη ζωή μας με άγνοια και να κρατιόμαστε πάντα από τις καλές αναμνήσεις για να μην ψυχοπλακωνόμαστε. Ο σκοπός είναι να αναλύουμε και τα καλά και τα κακά που συνέβησαν στο παρελθόν προς όφελός μας. Σίγουρα δεν μπορούμε να αλλάξουμε το παρελθόν και να κάτσουμε με δάκρυα στα μάτια να σκεφτόμαστε τι είχαμε και τι χάσαμε. Όταν έχεις μια άσχημη εμπειρία στο παρελθόν το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι να αποκρυπτογραφήσεις αν αυτό που συνέβη ήταν δικό σου δημιούργημα. Αν ναι, πλέον γνωρίζεις πώς να προσεγγίσεις μια παρόμοια κατάσταση που θα βρεθεί στο δρόμο σου. Αν πρόκειται για κάτι τυχαίο που δεν περνούσε από το χέρι σου, πήγαινε παρακάτω. Όσο και να το σκεφτείς, όπως είπαμε ούτε να το αλλάξεις μπορείς, ούτε να μάθεις κάτι μέσα από αυτό. Αν πάλι χειρίστηκες κάτι με ορθό τρόπο, επιβράβευσε τον εαυτό σου, αλλά μη σταθείς εκεί για πάντα.

Αν θες να ζεις στο τώρα μπορείς να επιλέξεις και ποιο παρελθόν θα πάρει ξανά μορφή στο τώρα. Διάλεξε μόνο όσα παρελθοντικά τώρα είναι χρήσιμα για να αναβιώσεις.

Εξίσου σημαντικό είναι να κάνεις μια παύση και να κοιτάς μπροστά στο μέλλον. Δεν είναι πως θα μπορέσεις να ελέγξεις με ακρίβεια πώς θα τα φέρει η ζωή, αλλά δεν είναι και αυτός ο στόχος του να ρίξεις μια κλεφτή ματιά στο μέλλον.

Υπάρχουν πράγματα που πραγματικά μπορείς να ελέγξεις για το μέλλον σου, αλλά δεν υπάρχει κανένα νόημα να τα φέρεις στο τώρα σου. Αν κοιμηθείς νωρίς το βράδυ θα είσαι ξεκούραστος το πρωί, αν απλώσεις τα ρούχα θα στεγνώσουν, αν μαγειρέψεις δεν θα πεινάσεις. Αυτά τα μελλοντικά τώρα δεν χρειάζεται να απασχολούν πολύ το μυαλό σου, έχουν μπει στον αυτόματο πιλότο, θα μπορούσαμε να πούμε.

Μερικά φορές όμως έχει νόημα να απασχολούν το τώρα σου. Αν κάνεις διατροφή και γυμνάζεσαι τουλάχιστον τρεις φορές την εβδομάδα είναι σίγουρο πως το σώμα σου θα γίνει πιο ελκυστικό στο μέλλον. Αν έχεις βρει τον τομέα που θες να ασχοληθείς στη ζωή σου και επενδύεις σε αυτόν ώρες ατελείωτες σκληρής δουλειάς για να αναπτυχθείς, είναι μαθηματικά βέβαιο ότι οι γνώσεις σου στο συγκεκριμένο αντικείμενο ολοένα και θα πληθαίνουν και κατά συνέπεια το επαγγελματικό σου status θα συνεχίσει να αλλάζει προς το καλύτερο.

Το μέλλον που ποτέ δεν πρέπει να φέρνεις στο τώρα σου είναι αυτό που δεν ελέγχεις ή αυτό που οι πράξεις σου στο τώρα δεν συνάδουν με την εξέλιξη που περιμένεις. Δεν γίνεται να σκέφτεσαι πως όλα θα πάνε καλά και θα γίνεις οικονομικά ευκατάστατος όταν δουλεύεις πάνω σε κάποιο αντικείμενο που δεν σε ενδιαφέρει και ύστερα περνάς τον χρόνο σου βλέποντας Netflix. Δεν γίνεται να σκέφτεσαι τους κοιλιακούς που θα έχεις το καλοκαίρι τη στιγμή που η μόνη σαλάτα που καταναλώνεις είναι το μαρούλι που υπάρχει ανάμεσα στα δύο ψωμάκια του burger.

Το παρελθόν υπήρξε. Το μέλλον θα υπάρξει. Το μυαλό φέρνει στο τώρα ό,τι επιλέξεις εσύ να φέρεις από παρελθόν και μέλλον. Απασχόλησε το τώρα σου μόνο με ό,τι έχει αξία. Μην σπαταλάς τον χρόνο σου με ανούσιες σκέψεις που δεν έχουν τίποτα να σου προσφέρουν.

Σταμάτα και κοίτα πίσω. Σταμάτα και κοίτα μπροστά.

Απλά, όταν το κάνεις, επικεντρώσου σε μέρη και στιγμές που διαλέγεις εσύ, ας μην χαθεί το βλέμμα σου στη βαβούρα.

Όλοι προσπαθούμε να πετύχουμε στη ζωή. Να τα καταφέρουμε. Να αποκτήσουμε τη ζωή που ονειρευόμαστε, η οποία συνήθως περιλαμβάνει πλούτο, άνεση και επιτυχία.

Θαυμάζουμε όσους έχουν πετύχει και θέλουμε να γίνουμε σαν αυτούς.

Κι όμως ίσως τελικά να έπρεπε να τους λυπόμαστε και λίγο.

Whaaatt??

Ακούγεται εντελώς ανάρμοστο εκ πρώτης. Γιατί να λυπόμαστε αυτούς που παίρνουν τους καλύτερους βαθμούς, αυτούς που πέρασαν γιατροί ή δικηγόροι, τους πρωταθλητές, αυτούς που έκαναν τις δικές τους επιχειρήσεις, που κάνουν εξωτικά ταξίδια σε πεντάστερα ξενοδοχεία και μένουν στις ακριβές περιοχές της πόλης.

Αυτούς που ξυπνάνε από τις 5 το πρωί και κάνουν μπάνιο με κρύο νερό, διαβάζουν 3 βιβλία την εβδομάδα, κάνουν μια ώρα διαλογισμό την ημέρα, γυμνάζονται καθημερινά, τρώνε μόνο υγιεινά φαγητά και έχουν πέντε χόμπι.

Έχουμε μάθει μόνο να τους θαυμάζουμε. Καθώς γράφω αυτό το άρθρο πέρασε έξω από το καφέ ένα αυτοκίνητο ΜcLaren. Ασυναίσθητα το θαύμασα.

Γιατί, λοιπόν, να τους λυπόμαστε όλους αυτούς;

Ας σκεφτούμε λίγο…

Ας σκεφτούμε τι σπρώχνει άραγε κάποιον να κάνει τόση πολλή προσπάθεια να εντυπωσιάσει, να αφήσει το σημάδι του στον κόσμο, να χτίσει μια αυτοκρατορία, να αποκτήσει φήμη και πλούτο, να κάνει πρωταθλητισμό;

Ο λόγος συνήθως είναι ότι ένας επιτυχημένος άνθρωπος δεν μπορεί να φανταστεί ότι του επιτρέπεται απλά να είναι ο εαυτός του. Χωρίς την επιτυχία, τη φήμη, την αναγνώριση. Έχει δικαίωμα να υπάρχει μόνο αν είναι συνεχώς σε κίνηση, σε δράση. Πρέπει να είναι διαρκώς παραγωγικός, αλλιώς σπαταλάει τη ζωή τους. Πρέπει να τη ζήσει στο μέγιστο…

Η ασταμάτητη δραστηριότητά των επιτυχημένων συχνά κρύβει μια μεγάλη δίψα για αναγνώριση, η οποία προέρχεται από την μεγάλη ανασφάλειά τους για το πόσο τους αποδέχονται οι άλλοι όπως είναι. Ίσως να έχουν περάσει μήνες ή και χρόνια χωρίς είτε να έχουν κάτι να κάνουν ή να σκέφτονται τι έχουν να κάνουν.

Μόλις βρεθούν σε ακινησία, αμέσως αρχίζει το άγχος αν έχουν να κάνουν κάτι και δεν το κάνουν. Τι ξέχασαν να τακτοποιήσουν; Έχουν το δικαίωμα να μην κάνουν τίποτα; Το δίνουν στον εαυτό τους;

Τους χρωστάμε πολλά

Η κοινωνία μας θαυμάζει τους επιτυχημένους για καλό λόγο. Είναι αυτοί που προχωράνε την επιστήμη, που χτίζουν θαυμάσεις γέφυρες, που βρίσκουν καινούριους τρόπους να επικοινωνούμε, που κάνουν ωραίες ταινίες και γράφουν θαυμάσια βιβλία.

Σίγουρα, θα ήταν ένα πιο φτωχό μέρος η κοινωνία μας χωρίς αυτούς. Όμως αυτό δε θα έπρεπε να μας σταματάει να αντιλαμβανόμαστε το κόστος των επιτευγμάτων τους στη δική τους ψυχή. Το πόσο μπορεί να δυσκολεύονται να απολαύσουν τη ζωή, το πόσο μπορεί να τους τρώει εσωτερικά η ανασφάλεια, την οποία ησυχάζουν (πάντα μόνο προσωρινά) με την εκάστοτε επιτυχία τους.

Γι αυτό τους αξίζει η συμπόνοια μας.

Ποιο είναι το ΓΙΑΤΙ τους;

Στο τελευταίο βιβλίο μου αναφέρω διαρκώς πως ο σημαντικότερος παράγοντας που καθορίζει πόση απόλαυση και νόημα αντλούμε από τη ζωή μας είναι όχι το τι κάνουμε, αλλά το ΓΙΑΤΙ κάνουμε κάτι.

Αν γίνεις τραγουδιστής επειδή θέλεις να γίνεις διάσημος, τότε ακόμα και αν γίνεις δε θα είσαι ευτυχισμένος.

Αν γίνεις τραγουδιστής επειδή σου αρέσει να τραγουδάς όμως, τότε θα έχει πολύ περισσότερο νόημα η ζωή σου και ίσως γίνεις και διάσημος. Αλλά και αν δε γίνεις δεν σε πειράζει.

Αν γίνεις γιατρός για να βγάλεις λεφτά, τότε θα περάσεις 10-15 χρόνια σπουδάζοντας και ακόμα και αν βγάλεις λεφτά μάλλον δε θα είσαι ευχαριστημένος. Αν όμως γίνεις γιατρός επειδή σου αρέσει η ιατρική και θέλεις να βοηθάς τους ανθρώπους, τότε θα περάσεις καλά στις δύσκολες σπουδές σου και μπορεί και να βγάλεις και λεφτά. Αλλά και αν δε βγάλεις, εσύ θα είσαι ευχαριστημένος με τη ζωή που ζεις.

Δεν έχει σημασία το τι κάνεις, αλλά το ΓΙΑΤΙ το κάνεις, όπως είπα και στην ομιλία μου στο TEDx.

Οι περισσότεροι επιτυχημένοι δεν έχουν σαν ΓΙΑΤΙ τους, το ταλέντο τους, την ικανότητά τους και την μεγάλη τους ενέργεια (αν και σίγουρα παίζουν ρόλο ΚΑΙ αυτά). Το ΓΙΑΤΙ τους είναι συνήθως μια πολύ πυρηνική αίσθηση ότι υπάρχει κάτι πολύ ντροπιαστικό ή προβληματικό στην βασική τους φύση και ότι ο μόνος τρόπος να γλυτώσουν την ντροπή ή την κριτική είναι να ντυθούν με το ένδυμα της επιτυχίας.

Γι αυτό το λόγο δεν ευχαριστιούνται και την επιτυχία τους. Γιατί όσο και αν φαίνεται ότι θέλουν τα χρήματα, τη δόξα και τη φήμη, αυτό το οποίο θέλουν κατά βάση είναι να ικανοποιήσουν μια πυρηνική αίσθηση ότι δεν αξίζουν.

Μια ένδειξη ότι σε μεγάλωσαν καλά οι γονείς σου είναι αν δεν έχεις καμία επιθυμία να γίνεις διάσημος.

Είναι ένα βασικό ερευνητικό εύρημα ότι η κατάθλιψη είναι πιο συχνή ανάμεσα σε πολύ επιτυχημένους ανθρώπους. Όπως είπε ο γνωστός ηθοποιός Jim Carrey, «Μακάρι όλοι να γινόντουσαν επιτυχημένοι, να αποκτούσαν χρήματα και δόξα, για να δουν ότι αυτή δεν είναι η απάντηση».

Ο πολύ επιτυχημένος συγγραφέας Μark Manson, ανέφερε σε ένα podcast του, πως όταν ήταν νεότερος είχε πολλούς στόχους που ήθελε να πετύχει και μόλις έγραψε το βιβλίο του The subtle art of not giving a F*ck, το οποίο έγινε τεράστια επιτυχία, τους πέτυχε όλους με τη μια.

Αυτό που ακολούθησε ήταν η δυσκολότερη ίσως περίοδος της ζωής του, όπου είχε κατάθλιψη για πολλούς μήνες, αλλά ντρεπόταν να το επικοινωνήσει, γιατί πώς να πεις σε κάποιον ότι έχεις κατάθλιψη τώρα που πέτυχες τόσα πολλά και είσαι ό,τι ο άλλος θα επιθυμούσε να γίνει;

Η αλλαγή

Πώς αλλάζει αυτό;

Είναι πολύ δύσκολο να ηρεμήσεις την αίσθηση της πυρηνικής ανασφάλειας κάποιου, ειδικά όταν ολόκληρη η κοινωνία τον επιβραβεύει ταΐζοντας την ανασφάλειά του. Όταν του λέει:

“Μπράβο που έκανες κι άλλα. Και πιο πολλά. Και πιο μεγάλα. Κι άλλα. Κι άλλα.”

Όπως ανέφερα στην ομιλία μου στο TEDx αντί να μας βλέπει σαν άτομα που χρειαζόμαστε βοήθεια, εμάς που κάνουμε πολλά, η κοινωνία μας επιβραβεύει.

Τόσοι Guru μας φωνάζουν διαρκώς πώς να κάνεις τους στόχους πραγματικότητα, πώς να γίνεις πετυχημένος συμβάλλοντας στο κλίμα του «Κι άλλο»…

To moto της παρούσας Δυτικής κουλτούρας είναι η νεφελώδης επιταγή πως πρέπει να εκπληρώσουμε το δυναμικό μας. Πρέπει να είμαστε η καλύτερη εκδοχή του εαυτού μας. Πρέπει να είμαστε κάτι παραπάνω… Όπως ανέφερα στην ομιλία μου στο TEDx , αυτό είναι πολύ επικίνδυνο.

Ίσως λοιπόν οι επιτυχημένοι να αλλάξουν αν είναι τυχεροί και βιώσουν μια αποτυχία. Ένα σκάνδαλο, μια χρεοκοπία, μια τεράστια δυσκολία. Ένα τέτοιο γεγονός θα προκαλέσει ένα breakdown και μια περίοδο περισυλλογής. Όπως έχω γράψει στο παρελθόν, μόνο αν πονέσουμε πολύ, μόνο αν πιάσουμε πάτο μπορούμε να αρχίσουμε να αλλάζουμε.

Μια τέτοια κρίση ίσως τους βοηθήσει να δουν πως αυτό το οποίο πραγματικά ήθελαν να ηρεμήσουν, την αίσθηση του πόσο αποδεκτοί και άξιοι αγάπης είναι, μπορεί να ηρεμήσει με διαφορετικούς τρόπους.

Ίσως συνειδητοποιήσουν ότι έπαιζαν στο λάθος γήπεδο τόσο καιρό. Το πρόβλημα δεν ήταν το πόσα βραβεία ή εκατομμύρια ευρώ ή ακολούθους θα είχαν, αλλά το ίδιο το γεγονός ότι χρειαζόντουσαν να τους είχαν…

Δυστυχώς η κοινωνία μας σπρώχνει ακατάπαυστα και ανελέητα να επιζητούμε την επιτυχία. Ασυνείδητα και χωρίς την ευκαιρία να κάνουμε μια παύση και να αναρωτηθούμε:

«Γιατί να θέλω να είμαι πρώτος; Γιατί να θέλω να είμαι επιτυχημένος; Γιατί να θέλω τόση αναγνώριση;» Αυτές είναι οι ερωτήσεις που απαιτούν απάντηση.

Ας δείξουμε κατανόηση και συμπόνοια στον εαυτό μας. Είναι πολύ δύσκολο να αντισταθείς στις επιταγές της κοινωνίας και να αναλογιστείς πραγματικά τι κάνεις και ΓΙΑΤΙ το κάνεις. Η επιτυχία είναι ο εύκολος αυτόματος στόχος για όλους μας. Αυτό έχουμε μάθει όλοι πως πρέπει να κυνηγάμε.

Θα ήταν ένας πολύ πιο ανθρώπινος και συμπονετικός κόσμος αν καταφέρναμε να πείσουμε και καθησυχάσουμε τους τιτάνες της αυτοκριτικής και της ανασφάλειας, δηλαδή τους επιτυχημένους, ότι πάντα αξίζανε να αγαπηθούν.

Γιατί όλοι μας το αξίζουμε…

Γράφει ο Δημήτρης Φλαμούρης
Ψυχολόγος και συγγραφέας του βιβλίου
“Το Παράδοξο Μονοπάτι προς το Νόημα της Ζωής”

Πότε είναι η τελευταία φορά που έκανες ένα δώρο στον εαυτό σου; Αρκετοί θα απαντήσουν με ένα σιωπηλό «σχεδόν ποτέ» αν καταλάβουν σε βάθος την ερώτηση. Άλλοι θα βιαστούν να απαντήσουν λέγοντας πως κάτι τέτοιο το κάνουν συχνά. Μερικοί δεν θα το έχουν σκεφτεί καν…

Για κάποιο λόγο όταν σκεφτόμαστε τη λέξη «δώρο» τα μόνα πράγματα που μας έρχονται στο μυαλό είναι ό,τι είτε εμείς θα πάρουμε δώρο σε κάποιον, είτε θα δεχτούμε οι ίδιοι ένα δώρο από κάποιον αγαπημένο, καθώς θα το «επιβάλει» μια γιορτινή περίσταση.

Όταν πας να διαλέξεις ένα δώρο για κάποιον αγαπημένο, προσπαθείς να σκεφτείς τι θα του αρέσει, τι του ταιριάζει και ύστερα ανυπομονείς να του το δώσεις με μια αγωνία στα μάτια σου καθώς ανοίγει το περιτύλιγμα, για να δεις αν όντως έκανες σωστή επιλογή.

Από την άλλη, όταν σου δίνουν ένα δώρο, ακόμα κι αν πρόκειται για ένα αναμνηστικό από κάποιο νησί ή από κάποια ξένη χώρα, το χαμόγελο δεν αργεί να σχηματιστεί στο πρόσωπό σου. Νιώθεις ευγνώμων που σε σκέφτηκαν και που υπάρχουν στην ζωή σου.

Κάθε φορά λοιπόν που βρίσκεσαι είτε στη μια πλευρά είτε στην άλλη, είμαι σίγουρος πως αυτή η διαδικασία σε γεμίζει χαρά.

Πολλές φορές συνδέουμε, έστω και υποσυνείδητα, πως για να μας κάνει δώρο κάποιος μας εκτιμάει πραγματικά και παράλληλα για να κάνουμε εμείς σε κάποιον ένα δώρο τον εκτιμούμε εξίσου.

Συνοψίζοντας, όταν κάνεις εσύ το δώρο, εκτιμάς τον άνθρωπο που έχεις σκοπό να το δώσεις και χαίρεσαι καθ’ όλη την διαδικασία. Όταν σου προσφέρουν ένα δώρο, νιώθεις σημαντικός –αφού κάποιος που σε εκτιμάει, σου το προσφέρει- και παράλληλα η χαρά είναι απερίγραπτη.

Βέβαια, αν το σκεφτείς, όσο καλά και να ξέρεις τον άλλον, δεν μπορείς να είσαι σίγουρος αν θα του αρέσει το δώρο που του πήρες ή αν το είχε ανάγκη.

Αντίστοιχα ούτε και αυτός που σου προσφέρει ένα δώρο δεν μπορεί να διαβάσει τη σκέψη σου για να ξέρει τι πραγματικά θέλεις. Μάντεψε μόνο ποιος είναι αυτός που έχει αυτή την ικανότητα. Εσύ!

Σκέψου λοιπόν τι σημαίνει το να κάνεις δώρο στον εαυτό σου. Υπάρχει ένας σεβασμός και μια εκτίμηση για εσένα από εσένα τον ίδιο. Γιατί το αξίζεις. Γιατί θέλεις να κάνεις την ημέρα σου πιο όμορφη. Γιατί μόνο εσύ μπορείς να γνωρίζεις τι πραγματικά θες και να σου το προσφέρεις. Γιατί έχεις μάθει να ακούς και να δίνεις βάρος στις ανάγκες σου.

Το δώρο δεν χρειάζεται απαραίτητα να είναι υλικό ή να κοστίζει υπερβολικά. Μπορεί το δώρο που θα επιλέξεις να σου προσφέρεις σήμερα να είναι μια βόλτα στη φύση. Μπορεί να αποφασίσεις να πας για έναν καφέ μόνος σου. Να κάνεις μασάζ. Να βρεις χρόνο να διαβάσεις ένα βιβλίο. Να βρεις χρόνο να αθληθείς. Να βρεις χρόνο για εσένα. Αυτά, όσο παράξενο και αν σου ακούγεται, μετρούν πολύ παραπάνω ως δώρο απ’ όσο θα μπορούσε να είναι ένα νέο φόρεμα.

Και δεν αντιλέγω, είναι όμορφο –ίσως και να χρειάζεται- να κάνουμε και κάποια υλικά δώρα στον εαυτό μας. Αρκεί να μην πέσουμε στην παγίδα της υπερκατανάλωσης και των άσκοπων αγορών. Καθώς συνήθως κάτι τέτοιο δείχνει την ανάγκη μας να «κουκουλώσουμε» κάποιο συναισθηματικό κενό με μια εφήμερη ικανοποίηση.

Με λίγα λόγια το καλύτερο δώρο μπορείς να σου το προσφέρεις εσύ ο ίδιος.

Ξεκίνα σήμερα, λοιπόν, και κάνε ένα δώρο στον εαυτό σου! Το αξίζεις!

Πότε ήταν η τελευταία φορά που κάθισες σιωπηλά μαζί με τον εαυτό σου; Πότε ήταν η τελευταία φορά που αναζήτησες τα μέρη που ταξιδεύει η σκέψη σου;

Στην ταχύρρυθμη ζωή του 2023 είναι πολύ δύσκολο να βρεις χρόνο για κάτι τέτοιο. Γιατί ως γνωστό κανένας δεν έχει χρόνο για ‘‘χάσιμο’’. Δεν νομίζω να έχεις ακούσει κάποιον να σου λέει το αντίθετο τα τελευταία χρόνια. Όλοι τρέχουμε να προλάβουμε για να κάνουμε αυτό το κάτι που ‘‘νομίζουμε’’ πως θα μας κάνει ευτυχισμένους. Βέβαια, συνήθως αυτή ευτυχία δεν κρατάει πολύ και αμέσως σπεύδουμε να τρέξουμε να πιαστούμε από το επόμενο κάτι που θα μας δώσει μια προσωρινή ευτυχία, μια ακόμα ανάσα να πάμε παρακάτω. Και φτου και από την αρχή.

Το κακό είναι πως οι περισσότεροι τη φράση ‘‘δεν έχω χρόνο’’ την ολοκληρώνουν κάπως έτσι ‘‘για τον εαυτό μου’’. Κάτι το οποίο δεν νομίζω πως ισχύει απόλυτα. Έχουμε επιλέξει, είτε συνειδητά είτε υποσυνείδητα, τον όποιο χρόνο μας απομένει να τον περνάμε κάπως ‘‘άσκοπα’’. Για την ακρίβεια, αρκετά συχνά είναι σαν να κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας για να μην περάσουμε ποιοτικό χρόνο με τον εαυτό μας. Προσπαθώντας να ξεχαστούμε από την καθημερινότητα, γεμίζουμε τον ελεύθερο χρόνο μας με οτιδήποτε δεν χρειάζεται σκέψη. Λες και η σκέψη από μόνη της είναι εχθρός μας. Λες και το μόνο που έχουμε την ικανότητα να σκεφτούμε είναι υποχρεώσεις και καταναγκαστικά έργα.

Έτσι οι περισσότεροι περνούν τον ελεύθερο χρόνο τους κάνοντας ατελείωτο scroll down στο κινητό ή έχοντας δει όποια νέα σειρά έχει κυκλοφορήσει στο Netflix ή κουτσομπολεύοντας με κάποιον φίλο/φίλη στο τηλέφωνο ή προτιμούν απλά να κοιμηθούν λίγο περισσότερο. Εννοείται πως και τα παραπάνω είναι θεμιτό να γίνονται κάποιες φορές. Είναι θεμιτό ο εγκέφαλός μας να χρειάζεται κάτι εντελώς ανούσιο κάποιες φορές. Αρκεί αυτές οι κάποιες φορές να μην γίνουν η ρουτίνα της ίδιας μας της ζωής. Δεν νομίζω κανείς να βρίσκει τον συνδυασμό των παραπάνω ‘‘δραστηριοτήτων’’ με το 8ωρο ή και 10αωρο εργασίας ιδανικό. Και ξαναλέω ίσως κάποιες ημέρες να είναι. Το πρόβλημα υπάρχει όταν αυτό μετατραπεί σε συνήθεια.

Κάποιοι εδώ ίσως αναρωτηθούν δηλαδή με τι να γεμίσω αυτές τις ώρες; Να κάνω γυμναστική; Να μαγειρέψω; Να κάνω χορό; Να γραφτώ σε έναν ορειβατικό σύλλογο; Να ξεκινήσω ένα μουσικό όργανο; Δεν μπορώ να σου πω εγώ δυστυχώς την απάντηση σε κάτι τέτοιο, γιατί ο σκοπός των όσων λέω δεν αποσκοπούν στο να αρχίσεις ένα νέο χόμπι, ούτε να σε βάλω να κάνεις γυμναστική με το ζόρι, αν δεν σου αρέσει. Γιατί; Γιατί ακόμα και όσοι είναι πραγματικά ενεργοί 16 ώρες το 24άωρο γεμίζοντας τον χρόνο τους με όμορφες συνήθειες ψάχνουν χρόνο για τον εαυτό τους. Οπότε το θέμα δεν είναι να αντικαταστήσουμε τις ατελείωτες ώρες στο Netflix με 2 ώρες προπόνηση –αν και προσωπικά το θεωρώ αρκετά πιο υγιές-, αλλά να περάσουμε χρόνο όπου το μυαλό μας δεν θα απασχολείται από αυτό που κάνουμε εκείνη την στιγμή. Ακόμα και όταν ακούς μουσική μόνος σου στο αμάξι ή στο δωμάτιό σου, δεν είσαι εφικτό να καταφέρεις κάτι τέτοιο.

Ο μόνος τρόπος να το καταφέρεις είναι να γίνεις παρατηρητής. Παρατηρητής όχι μόνο των όσων σου επιτρέπει εκείνη τη στιγμή η όρασή σου να δεις αλλά παρατηρητής και των ίδιων σου των σκέψεων τη στιγμή που τα βλέπεις. Πήγαινε μόνος σου μια βόλτα στη φύση. Πού ταξιδεύει ο νους σου όταν κάθεσαι και κοιτάς τον ήλιο να ανατέλλει; Τι σκέφτεσαι αυτά τα 20 λεπτά; Υπάρχει μεγάλη περίπτωση τις πρώτες φορές που θα το δοκιμάσεις να υπάρχουν αρκετές παρεμβολές. Το μυαλό σου να πηγαίνει σε κάποια υποχρέωση ή σε κάποιο πρόβλημα που αντιμετωπίζεις. Αν συνεχίσεις όμως παρατηρώντας το κάθε τι γύρω σου, από τη μέλισσα που θα φτερουγίσει δίπλα σου, από το πράσινο των φύλλων στα δέντρα, από τον ήχο ενός καναρινιού σε ένα μπαλκόνι, μέχρι τις τρίχες στο χέρι σου που ανασηκώνονται όταν το δροσερό αεράκι περνάει από πάνω τους, αυτές οι παρεμβολές θα αρχίσουν να σβήνουν. Θα αρχίσεις να βλέπεις τον κόσμο πραγματικά σαν παρατηρητής. Οι σκέψεις σου δεν θα ταξιδεύουν σε κάτι που δεν υπάρχει γύρω σου ή δεν είναι εφικτό να αλλάξεις εκείνη τη στιγμή. Οι σκέψεις σου θα είναι αγνές και θα βρίσκονται στο εδώ και τώρα. Μόνο τότε θα καταφέρεις να περάσεις πραγματικά χρόνο με τον ίδιο σου τον εαυτό. Μόνο τότε θα γνωρίσεις πού ταξιδεύει το μυαλό σου. Τότε θα ανακαλύψεις πτυχές σου που ίσως δεν είχαν εμφανιστεί ακόμα. Θα γνωρίσεις καλύτερα το ποιος πραγματικά είσαι. Και μέσα από αυτήν την ενδοσκόπηση θα φανερωθεί και ο σκοπός της ζωής σου. Αυτό το κάτι που θα σε κάνει χαρούμενο, όχι για μία και δύο εβδομάδες, αλλά για τα υπόλοιπα χρόνια που θα σε φιλοξενεί αυτός ο πλανήτης.